سکونت ۷۰ درصد جمعیت ایران در۴۰ درصد مساحت قابل سکونت کشور

دبیر مرکز مطالعات جمعیت با اشاره به اینکه در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد جمعیت در کمتر از ۴۰ درصد مساحت قابل سکونت ایران ساکن هستند، می‌گوید: این آمار به معنای ایجاد قطب‌ها و کلونی‌های جمعیتی در کلانشهرهاست و این درحالیست که شهرنشینی و الگوی شهرنشینی در رابطه معکوس با جمعیت و فرزندآوری است.

صالح قاسمی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به میزان تراکم جمعیت در استان‌های مختلف ایران (تعداد نفراتی که در هر کیلومتر مربع ساکن می‌شوند)، گفت: متاسفانه نظام مدیریت در زمینه توزیع جغرافیایی جمعیت که ذیل آمایش سرزمینی تبیین می‌شود مثل بسیاری از موضوعات دیگر به درستی عمل نکرده است و بسیاری از آسیب‌هایی که امروز در کشور شاهد هستیم ناشی از عدم توزیع جغرافیایی صحیح جمعیت است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد جمعیت در کمتر از ۴۰ درصد مساحت قابل سکونت ایران ساکن شده‌اند، افزود: این آمار به معنای این است که قطب‌ها و کلونی‌های جمعیتی را تحت عنوان کلانشهرها ایجاد کرده‌ایم که کشور و نظام مدیریت و برنامه‌ریزی را دچار آسیب می‌کند.

دبیر مرکز مطالعات جمعیت ادامه داد: قطب‌های جمعیتی به کلانشهرهایی گفته می‌شوند که تراکم جمعیت، آلودگی هوا و ترافیک در آنها بسیار بالاست. تامین زیرساخت‌ها و تامین منابع مانند آب و برق دچار مشکل است و از همه بدتر پیام اشتباهی به مدیریت جمعیت کشور می‌دهد. چه مردمی که در قطب‌های جمعیتی و کلانشهرها زندگی می‌کنند و چه مدیران و مسئولانی که درصدد مدیریت این کلانشهرها هستند به واسطه این تراکم بالای جمعیت در شهرهای بزرگ مفهوم درست بحران جمعیتی را به درستی درک نخواهند کرد چراکه تجربه زیسته آن‌ها می‌گوید همین میزان جمعیت هم باعث ایجاد مشکل و آسیب شده است.

وی عدم نامتوازن جمعیت در کشور را محصول نظام برنامه‌ریزی نامتوازن کشور دانست و افزود: زمانی که بعضی از امکانات و خدمات منحصرا در کلانشهرها متمرکز می‌شوند، بسیاری از افراد به سمت شهرهای بزرگ و کلانشهرها روی خواهند آورد و فرصت‌های شغلی، خدمات اجتماعی و ظرفیت‌های زیستی در این کلانشهرها باعث می‌شود تراکم آن بسیار بالا باشد.

قاسمی در ادامه به ارائه آماری از میزان تراکم جمعیتی استان‌های مختلف ایران بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ پرداخت و گفت: تهران با جمعیت ۱۳ میلیون و ۲۶۷ هزار و ۶۳۷ نفر، البرز با جمعیت ۲ میلیون و ۷۱۲ هزار و ۴۰۰ نفر و گیلان با جمعیت ۲ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۶۹۶ نفر از شهرهایی با تراکم جمعیتی بالاست. همچنین سمنان با جمعیت ۷۰۲ هزار و ۳۶۰ نفر و خراسان جنوبی با جمعیت ۷۶۸ هزار و ۸۹۸ نفر از شهرهایی با تراکم پایین هستند.

وی با اشاره به اینکه آمایش سرزمینی میزان تراکم جمعیت یکی از کارهای فوری و بسیار ضروری است که باید تاکنون انجام می‌شد اما انجام نشده و آسیب‌های زیادی ایجاد کرده است، گفت: باید در دو حوزه مهاجرت داخلی و خارجی جابجایی جمعیت را مورد مطالعه قرار دهیم. اگر سیاست و راهبردی برای مدیریت جابجایی جمعیت در درون کشور نداشته باشیم، کلانشهرها بزرگ و بزرگتر و حاشیه‌نشینی در کلانشهرها بیشتر خواهد شد.

دبیر مرکز مطالعات جمعیت در ادامه در پاسخ به سوالی درخصوص تاثیر توزیع نامتوازن تراکم جمعیت بر میزان رشد جمعیت یادآور شد: شهرنشینی و الگوی شهرنشینی در رابطه معکوس با جمعیت و فرزندآوری است و الگوی شهرنشینی به معنای الگوی زندگی در آپارتمان‌های کوچک، مشغله‌های بیشتر و نظام دغدغه‌های ذهنی و رفتاری بیشتر است. در تمام دنیا میان شهرنشینی و الگوی جمعیت و فرزندآوری رابطه معکوس وجود دارد و در دهه ۴۰ که شهرنشینی در ایران با سرعت بالایی افزایش یافت این موضوع خود را در آمارها نشان داد.

قاسمی ادامه داد: اگر بتوانیم شهرهای کوچک را جایگزین زندگی در شهرهای بزرگ کنیم و اگر برای شهرهای کوچک برنامه راهبردی داشته باشیم که جمعیت را در شهرهای کوچکتر حفظ و متمرکز کنیم چه بسا هم مدیریت جمعیت ممکن‌تر خواهد شد و هم پالس غلط به خانواده‌ها و نظام مدیریت و مسئولان داده نمی‌شود.

تماشاخانه ببینید| چشم و گوش شاه؛ سازمان اطلاعات و امنیت ایران باستان ببینید| واکنش علی دایی به ویدیو وایرال شده عباس بوعذار فیلم های دیگر

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: تراکم جمعیت قطب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۱۷۱۷۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بهبود شرایط جوانی جمعیت در کشور/ از رشد موالید تا چند فرزندی

به گزارش خبرنگار مهر، کاهش روند ازدواج و در عین حال، افزایش سن ازدواج و در نتیجه آن، کاهش موالید و رفتن به سمت و سوی خانواده تک فرزندی؛ دست به دست هم داده تا شاهد رشد جمعیت سالمندی و کاهش جمعیت جوان کشور باشیم.

بر اساس آنچه کارشناسان حوزه جمعیت عنوان می‌کنند، ایران برای عبور از چاله جمعیتی، فرصت زیادی ندارد و باید تا قبل از به پایان رسیدن این فرصت؛ شرایط را برای افرایش موالید و جوانی جمعیت فراهم کند.

وزارت بهداشت، یکی از دستگاه‌های مسؤول در حوزه جمعیت است که می‌بایست با تهیه و تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های جمعیتی؛ شرایط را برای افزایش تولد در جامعه فراهم کند.

افزایش موالید در زوج‌های زیر ۳۰ سال

صابر جباری مسؤول دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت، با اشاره به اجرای قانون جوانی جمعیت، گفت: بر اساس آمارها میزان موالید در گروه‌های سنی ۲۰ تا ۲۴ سال و ۲۵ تا ۲۹ سال در کشور افزایش یافته است.

وی افزود: در سال ۱۴۰۱ در گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال میزان موالید ۱۶ و ۵۴ درصد بود که این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۱۸ و ۹۷ درصد موالید کشور افزایش یافته است.

جباری گفت: در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال موالید از سال ۱۳۹۸ کاهشی بود که ۱۴۰۱ به ۲۴ و ۱۲ صدم درصد رسید و در سال ۱۴۰۲، ۲۴ و ۳۹ صدم درصد موالید کشور را داشته‌اند.

مسؤول دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که درصد زایمان‌های سوم به بعد در کشور افزایش یافته است، افزود: فرزند سوم در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۷ و ۵۹ صدم درصد موالید بود که در سال ۱۴۰۲ به ۱۸ و ۹۷ افزایش یافت.

جباری اضافه کرد: فرزند چهارم و پنجم نیز آمارهای افزایشی در کشور را نشان می‌دهد که نشانه اصلاح الگوی صحیح فرزندآوری است.

وی گفت: از سال ۱۳۹۴ به بعد شاهد کاهش موالی در کشور بودیم که با شیب تندی مواجه بودیم، اما در برخی از سال‌ها ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار کاهش یافته است.

جباری اضافه کرد: پس از اجرای قانون حمایت از خانواده از سال ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۲ روند کاهش موالید در کشور با شیب کمتری ادامه یافت که امیدواریم در سال ۱۴۰۳ این رقم افزایشی شود.

به گفته وی، میزان فاصله ازدواج تا تولد نخستین فرزند از ۴ سال به ۳ سال کاهش یافته است و البته سیاست گذاری بر فرزندآوری در دو سال اول ازدواج است. زیرا، فرزندآوری در دو سال اول ازدواج موجب تشخیص به هنگام ناباروری و درمان مؤثر آن خواهد شد.

جباری با ععنعنوان این مطلب که نرخ رشد جمعیت و باروری در کشور به ثبات رسیده و شیب نزولی آن متوقف شده است، افزود: نرخ رشد جمعیت ۰.۶ است و نرخ باروری کلی ۱.۶ درصد است. تا پیش از بسته شدن پنجره جمعیت کشور باید از این فرصت استفاده کرد و تاکید بر فرزندآوری جوانان دهه ۶۰ است.

وی گفت: باید به نرخ جانشینی در باروری کلی کشور دست یابیم که رقم آن ۲.۵ فرزند برای هر زوج است. شاید بر اساس آمارهای بین المللی این رقم ۲.۱ درصد باشد، اما به سبب کاهش میزان موالید در کشور رقم مورد نیاز کشورمان ۲.۵ در نظر گرفته شده و باید از رقم ۱.۶ کنونی به ۲.۵ برسیم.

جباری تاکید کرد: زمان پنجره جمعیتی کشورمان ۵ سال است.

موفقیت ۳۲ درصدی در درمان ناباروری

رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت، به ابلاغ قانون حمایت از خانواده در سال ۱۴۰۰ به دستگاه‌های اجرایی کشور اشاره کرد و گفت: پیش از ابلاغ این قانون تنها مراکز درمان ناباروری فوق تخصصی و سطح ۳ در کشور داشتیم.

جباری افزود: مراکز درمان ناباروری سطح ۲ با ارائه درمان‌های تخصصی که برای بسیاری از زوج‌های نابارور کافیست در کشور فعال شده است.

وی اضافه کرد: در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور حداقل یک مرکز درمان ناباروری سطح ۲ داریم به گونه‌ای که اکنون ۸۷ مرکز در این سطح در کشور فعال است.

جباری افزود: از ۲۰ مرکز دولتی درمان ناباروری در سطح فوق تخصصی و ۳ نیز در سال ۱۴۰۰ اکنون به ۵۱ مرکز درمان ناباروری سطح ۳ در کشور رسیده‌ایم.

وی با بیان اینکه پوشش بیمه درمان ناباروری تا پیش از ابلاغ این قانون کامل نبود گفت: اکنون در بخش دولتی پوشش بیمه درمان ناباروری تا ۹۰ درصد هزینه‌هاست و زوجین هزینه ناچیزی را می‌پردازند.

جباری ادامه داد: تمام مراکز درمان دولتی و غیردولتی ناباروری نیز با بیمه‌های پایه قرارداد دارند.

وی گفت: بسته پیشگیری از ناباروری نیز در تمام مراکز بهداشتی درمانی برای زوجین جوان ارائه می‌شود که دچار ناباروری نشوند و یا به هنگام تشخیص داده شود و درمان مؤثر باشد.

رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت افزود: میزان موفقیت در درمان ناباروری به صورت میانگین در کشور ۲۸ درصد بود که اکنون با اعتبار بخشی و به روز رسانی تجهیزات مراکز دولتی درمان ناباروری به ۳۲ درصد افزایش یافته است.

کد خبر 6098864 حبیب احسنی پور